《閩南話漳腔辭典》幫助文檔與修訂說明
創建於:2024/8/23
最後更新於:2025/4/8
標識
[文]:註明文讀的字頭
[白]:註明白讀的字頭
[俗]:俗讀音
[訓]:註明訓讀(原書用單下劃線)的字頭
[俗字]:註明俗字(原書用雙下劃線)的字頭
[新]新讀音
[合]:合音字
[負]:負面詞
[粗]:粗俗話(詈詞)
[外]:外來語
[泉]:泉州腔
[廈]:廈門腔
〈泰〉:指長泰縣(今長泰區)
〈浦〉:指漳浦縣
〈雲〉:指雲霄縣
〈靖〉:指南靖縣
〈華〉:指華安縣
〈詔〉:指詔安縣
〈海〉:指龍海市(今龍海區)
〈東〉:指東山縣
〈和〉:指平和縣
〈文〉:指龍文區
〈宜〉:指臺灣宜蘭縣
〈南〉:指臺灣臺南縣(今併入臺南市)
〈高〉:指臺灣高雄縣(今併入高雄市)
〈林〉:指臺灣雲林縣
〈投〉:指臺灣南投縣
〈屏〉:指臺灣屏東縣
〈彰〉:指臺灣彰化縣
〈中〉:指臺灣臺中縣
羅馬字轉寫特殊規則
本站將原冊採用兮拼音方案轉寫做羅馬字。特別愛張持兮有幾點:
/ɛ̃(ʔ)/
一般規則:漳拼寫 ᴇɴ(h?),羅馬字簡化做 enn(h?),無用 eenn(h?):
生 sᴇɴ1→senn
歇 hᴇɴh7→hennh
若漳拼寫做 (m|n)ᴇ(h?),羅馬字轉寫做 (m|n)ee(h?):
暝 mᴇ2→mêe
脈 mᴇh8→me̍eh
嬭 nᴇ3→née
躡 nᴇh7→neeh
若漳拼寫做 gvᴇɴ(h?),羅馬字轉寫做 ngee(h?):
硬 gvᴇɴ6→ngēe
夾 gvᴇɴh7→ngeeh
/ɔ̃(ʔ)/
一般規則:漳拼寫 oɴ(h?),羅馬字轉寫做 onn(h?),無用 oonn(h?)
漳拼寫 (m|n)oo(h?),羅馬字仝款
漳拼寫 gvoɴ,羅馬字轉寫做 ngoo
/iɔ̃(ʔ)/
一般規則:漳拼寫 ioɴ(h?),羅馬字轉寫做 ionn(h?),無用 ioonn(h?)
漳拼寫 nio(ɴ),羅馬字轉寫做 nioo
輕聲調
若基式(base form)有法復原,儘量恢復:
的 e9→--ê
未 bvue9→--buē
語氣詞,採用佮臺羅仝款兮方式,加-h:
啊 a9→--ah
用字統一
説→說
爲→為
用「着」無用「著」
電子版補遺
補充紙本存在但電子版遺漏的條目如下:
字詞
漳拼
轉寫羅馬字
頁碼
鳴謝
【般】
bo2
pô
43
Enatsu
【嗙】
bong3
póng
46
Enatsu
【貼門】
dah7-3mui2
tah-muî
144
Enatsu
【下底】
ᴇ6-5de3
ēe-té
205
Enatsu
【睨】
gve6
gē
272
Enatsu
【𠱐岋岋】
gvi1-6gviaoɴh8-6gviaoɴh8
gi-ngia̍uh-ngia̍uh
273
Enatsu
【狺】
gvin2
gîn
276
Enatsu
【薟】
hiaɴ1
hiann
297
Enatsu
【㧒】
hiat8
hia̍t
299
Enatsu
【否】
hoɴ6
hōnn
309
Enatsu
【伙】
hue3
hué
323
Enatsu
【伙鼎】
hue3-1diaɴ3
hué-tiánn
323
Enatsu
【伙記】
hue3-1gi5
hué-kì
323
Enatsu
【楦】
hun5
hùn
326
Enatsu
【楦動】
hun5-3dong6
hùn-tōng
326
Enatsu
【楦社】
hun5-3sia6
hùn-siā
326
Enatsu
【孔】
kang3
kháng
351
Enatsu
【靈】
ling2
lîng
397
Enatsu
【靈厝】
ling2-6cu5
lîng-tshù
397
Enatsu
【靈聖】
ling2-6siaɴ5
lîng-siànn
397
Enatsu
【辭】
si2
sî
465
Enatsu
【㔎】
siat8
sia̍t
478
Enatsu
【穡】
sik7
sik
479
Enatsu
【辭】
su2
sû
495
Enatsu
【程】
tᴇɴ2
thênn
513
Enatsu
【痥】
tueh8
thue̍h
527
Chung
【箭】
zian5
tsiàn
560
Enatsu
【箭】
ziɴ5
tsìnn
571
Enatsu
標音勘誤
陽平變調
除零星特例(「凡」「孩」)或東山、詔安腔詞彙外,陽平前變調同陽去(2-6),仔前變調亦同。
字詞
原漳拼
修訂後漳拼
轉寫羅馬字
鳴謝
備註
【重唱】
diong2-5cioɴ5
diong2-6cioɴ5
tiông-tshiònn
Enatsu
【強押】
giang2-5ah7
giang2-6ah7
kiâng-ah
Enatsu
【連耞】
lian2-5gᴇɴ3
lian2-6gᴇɴ3
liân-kénn
Enatsu
〖姨媽〗
i2-4ma3
i2-6ma3
î-má
Enatsu
陰上變調
除零星特例外,陰上前變調同陰平(3-1),仔前變調亦同。
字詞
原漳拼
修訂後漳拼
轉寫羅馬字
鳴謝
備註
【堵枋】
doo3-2bang1
doo3-1bang1
tóo-pang
Chung
【死(甲)無人教示】
si3-2(gah7-3)bvo2-6lang2-6ga5-3si6
si3-1(gah7-3)bvo2-6lang2-6ga5-3si6
sí(-kah)-bô-lâng-kà-sī
Enatsu
【死鴨仔硬喙𤖯】
si3-2ah7-1a3gvᴇɴ6-5cui5-3be1
si3-1ah7-1a3gvᴇɴ6-5cui5-3be1
sí-ah-á-ngēe-tshuì-pe
Enatsu
【跳火垺】
tiao5-3hue3-6bu2
tiao5-3hue3-1bu2
thiàu-hué-pû
Enatsu
【夭壽】
iao3-6siu6
iao3-1siu6
iáu-siū
Enatsu
〖做夭壽〗
iao3-6siu6
zo5-3iao3-1siu6
tsò-iáu-siū
Enatsu
〖夭壽骨〗
iao3-6siu6-5gut7
iao3-1siu6-5gut7
iáu-siū-kut
Enatsu
【春隻仔】
cun1-6zi3-6a3(又ia3)
cun1-6zi3-1a3(又ia3)
tshun-tsí-á(又iá)
Enatsu
陰去變調
除零星特例外,陰去前變調同陰上(5-3),仔前變調同陰平(5-1)。
字詞
原漳拼
修訂後漳拼
轉寫羅馬字
鳴謝
備註
〖漚人〗
ao5-5lang2
ao5-3lang2
àu-lâng
Enatsu
陽去變調
除零星特例外,陽去前變調同陰去(6-5),仔前變調不變(6-6)。
字詞
原漳拼
修訂後漳拼
轉寫羅馬字
鳴謝
備註
【抑伓佫】
ah7-3m6-3goh7
ah7-3m6-5goh7
ah-m̄-koh
Enatsu
【轉話乖】
duiɴ3-1ua6-3guai1
duiɴ3-1ua6-5guai1
tuínn-uā-kuai
Enatsu
〖倚字號〗
ua3-1zvi6-6ho6
ua3-1zvi6-5ho6
uá-jī-hō
Enatsu
〖食字號〗
ziah8-5zvi6-6ho6
ziah8-5zvi6-5ho6
tsia̍h-jī-hō
Enatsu
喉塞陰入變調
除零星特例外,喉塞陰入前變調同陰上(7-3),仔前變調同陰平(7-1)。
字詞
原漳拼
修訂後漳拼
轉寫羅馬字
鳴謝
備註
【落胸落甲】
lah7-1hing1-6lah7-1gah7
lah7-3hing1-6lah7-3gah7
lah-hing-lah-kah
Chung
〖雨仔屑屑〗
sap7-1a3sᴇh7-1sᴇh7
hoo6a3sᴇh7-3sᴇh7
hōo-á-seeh-seeh
Chung
【壁梅】
biah7-1bvue2
biah7-3bvue2
piah-buê
Enatsu
【䘷扎】
bih7-1zah7
bih7-3zah7
pih-tsah
Enatsu
〖𣍐岋動〗
bve6-5gviaoɴh7-1dang6
bve6-5gviaoɴh7-3dang6
bē-ngiauh-tāng
Enatsu
【無夾插】
bvo2-6gah7-1cah7(或cap7)
bvo2-6gah7-3cah7(或cap7)
bô-kah-tshah(或tshap)
Enatsu
【無煞拍】
bvo2-6suah7-1pah7
bvo2-6suah7-3pah7
bô-suah-phah
Enatsu
【冊夾仔】
cᴇh7-1giap7-1a3(又bva3)
cᴇh7-3giap7-1a3(又bva3)
tsheeh-kiap-á(又bá)
Enatsu
【礤籤】
cuah7-1ciam1
cuah7-3ciam1
tshuah-tshiam
Enatsu
【礤坩】
cuah7-1kaɴ1
cuah7-3kaɴ1
tshuah-khann
Enatsu
【搭□】
dah7-1sah7
dah7-3sah7
tah-sah
Enatsu
【貼肉衫】
dah7-3bvah7-1saɴ1
dah7-3bvah7-3saɴ1
tah-bah-sann
Enatsu
【嘀□□】
dih7-1daoh8-5daoh8
dih7-3daoh8-5daoh8
tih-ta̍uh-ta̍uh
Enatsu
〖垎仁〗
gᴇh7-1zvin2
gᴇh7-3zvin2
keeh-jîn
Enatsu
【夾油】
gvᴇɴh7-1iu2
gvᴇɴh7-3iu2
ngeeh-iû
Enatsu
【好肉采】
ho3-1bvah7-1cai5
ho3-1bvah7-3cai5
hó-bah-tshài
Enatsu
【虎伯母】
hoo3-1bᴇh7-1bvo3
hoo3-1bᴇh7-3bvo3
hóo-peeh-bó
Enatsu
【較𣍐】
kah7-1bve6
kah7-3bve6
khah-bē
Enatsu
【較𣍐】
kah7-1bve6-5hiao3
kah7-3bve6-5hiao3
khah-bē-hiáu
Enatsu
【老厾厾】
lao6-5duh7-1duh7
lao6-5duh7-3duh7
lāu-tuh-tuh
Enatsu
【石目(鐵鼻)】
zioh8-5bvak8(tih7-1piɴ6)
zioh8-5bvak8(tih7-3piɴ6)
tsio̍h-ba̍k(-thih-phīnn)
Enatsu
清塞陰入變調
除零星特例外,清塞音陰入(-p/-t/-k)前變調同陰平(7-1),仔前變調亦同。
字詞
原漳拼
修訂後漳拼
轉寫羅馬字
鳴謝
備註
【發癀】
huat7-3hong2
huat7-1hong2
huat-hông
Enatsu
【竹𤖯】
tik7-9be1
dik7-1be1
tik-pe
Enatsu
【竹筅】
tik7-9cing3
dik7-1cing3
tik-tshíng
Enatsu
【蛤鼓】
gap7-3gou3
gap7-1gou3
kap-kóu
Enatsu
【撅喙仔】
guat7-5cui5-3a3(又ia3)
guat7-1cui5-3a3(又ia3)
kuat-tshuì-á
Enatsu
【橐㧻術】
lak7-3dak7-1sut8
lak7-1dak7-1sut8
lak-tak-su̍t
Enatsu
陽入變調
除零星特例外,陽入前變調同陰去(8-5),仔前變調同陽去(8-6)。
字詞
原漳拼
修訂後漳拼
轉寫羅馬字
鳴謝
備註
【幾粒仔】
gui3-1liap8-1a3(又bva3)
gui3-1liap8-6a3(又bva3)
kuí-lia̍p-á
Enatsu
【翼仔】
sit8-1a3(又la3)
sit8-6a3(又la3)
si̍t-á
Enatsu
〖翼股〗
sit8-1goo3
sit8-5goo3
si̍t-kóo
Enatsu
陽入 8 誤記 7
可能受不計入陽上的方案的影響。
字詞
原漳拼
原轉寫羅馬字
修訂後漳拼
修訂後轉寫羅馬字
鳴謝
備註
【金龜緑】
gim1-6gu1-6lik7
kim-ku-lik
gim1-6gu1-6lik8
kim-ku-li̍k
Chung
【鈂緑】
dim5-3lik7
tìm-lik
dim5-3lik8
tìm-li̍k
Chung
【暗墨墨】
am5-3bak7-1bak7
àm-pak-pak
am5-3bvak8-5bvak8
àm-ba̍k-ba̍k
Chung
〖暗沐沐〗
am5-3bok7-1bok7
àm-pok-pok
am5-3bvok8-5bvok8
àm-bo̍k-bo̍k
Chung
〖撓箬〗
hiao1-6hioh7
hiau-hioh
hiao1-6hioh8
hiau-hio̍h
Chung
【食氣力】
ziah8-5kui5-3lat7
tsia̍h-khuì-lat
ziah8-5kui5-3lat8
tsia̍h-khuì-la̍t
Chung
【食力】
ziah8-5lat7
khuì-lat
ziah8-5lat8
khuì-la̍t
Chung
ᴇ 誤記 e
可能參考了臺灣漳腔相關資料。
字詞
原漳拼
原轉寫羅馬字
修訂後漳拼
修訂後轉寫羅馬字
鳴謝
備註
【出厄】
cut7-1eh7
tshut-eh
cut7-1ᴇh7
tshut-eeh
Chung
【險厄】
hiam3-1eh7
hiám-eh
hiam3-1ᴇh7
hiám-eeh
Chung
【虎厄】
hoo3-1eh7
hóo-eh
hoo3-1ᴇh7
hóo-eeh
Chung
〖麥芽膏〗
bvᴇh8-5gve2-6go1(多音變為bvᴇh8go1)
be̍eh-gê-ko(多音變為be̍eh-ko)
bvᴇh8-5gvᴇ2-6go1(多音變為bvᴇh8go1)
be̍eh-gêe-ko(多音變為be̍eh-ko)
Chung
〖四念白〗
si5-3liam6-5beh8
sì-liām-pe̍h
si5-3liam6-5bᴇh8
sì-liām-pe̍eh
Chung
【吊白仁】
diao5-3beh8-5zvin2
tiàu-pe̍h-jîn
diao5-3bᴇh8-5zvin2
tiàu-pe̍eh-jîn
Chung
〖白賊七仔〗
beh8-5cat8-5cit7a9(又la9)
pe̍h-tsha̍t-tshit-á(又lá)
bᴇh8-5cat8-5cit7a9(又la9)
pe̍eh-tsha̍t-tshit-á(又lá)
Chung
零星錯誤
字詞
原漳拼
原轉寫羅馬字
修訂後漳拼
修訂後轉寫羅馬字
鳴謝
備註
【倥孔】【倥倥】
kang5-3kang3
khàng-kháng
kang6-5kang3
khāng-kháng
Enatsu
【拍撇】
pah7-3piap7
phah-phiap
pah7-3piat7
phah-phiat
Enatsu
【拍撆】
pah7-3piap8
phah-phia̍p
pah7-3piat8
phah-phia̍t
Enatsu
【橄仔孫】
gan1-6a3-1(又aɴ3-1或na3-1)sun6
kan-á(又ánn或ná)-sūn
gan1-6a3-1(又aɴ3-1或na3-1)sun1
kan-á(又ánn或ná)-sun
無聲戲
【橄仔孫孫】
gan1-6a3-1(又aɴ3-1或na3-1)sun6-5sun6
kan-á(又ánn或ná)-sūn-sūn
gan1-6a3-1(又aɴ3-1或na3-1)sun1-6-sun1
kan-á(又ánn或ná)-sun-sun
無聲戲
【鏺草】
puah7-3huaɴ1
phuah-huann
puah7-3cao3
phuah-tsháu
Chung
〖鏺岸〗
puah7-3huaɴ1
phuah-huann
puah7-3huaɴ6
phuah-huānn
Chung
【鏺(岸)刀】
puah7-3(huaɴ1-6)do1
phuah(-huann)-to
puah7-3(huaɴ6-5)do1
phuah(-huānn)-to
Chung
【翁生某旦】
ang1-6sing1bvoo3-1duaɴ6
ang-sing-bóo-tuānn
ang1-6sing1bvoo3-1duaɴ5
ang-sing-bóo-tuànn
Chung
【㵪尿】
suan2-1/suan6-1zvio6
suân/suān-jiō
suan6-5zvio6
suān-jiō
Enatsu
【討魚船】
to3-1hi3-6zun2
thó-hí-tsûn
to3-1hi2-6zun2
thó-hî-tsûn
Enatsu
【放屎囉𪜄甲伊共𥨍】
bang5-3sai3lo2-6bang1-6gah7-3i1-6gang6-5hak8
pàng-sái-lô-pang-kah-i-kāng-ha̍k
bang5-3sai3lo2-6bvang1-6gah7-3i1-6gang6-5hak8
pàng-sái-lô-bang-kah-i-kāng-ha̍k
Chung
【長裙散袍】
dng2-6gun2-6suaɴ3-1boo2
tn̂g-kûn-suánn-pôo
dng2-6gun2-6suaɴ5-3boo2
tn̂g-kûn-suànn-pôo
Chung
【牽麫線】
kan1-6mi6-5suaɴ3
khan-mī-suánn
kan1-6mi6-5suaɴ5
khan-mī-suànn
Chung
【抽麫線】
tiu1-6mi6-5suaɴ3
thiu-mī-suánn
tiu1-6mi6-5suaɴ5
thiu-mī-suànn
Chung
【一下】
zit8ᴇ9(常合音為zᴇ9)
tsi̍t--ēe(常合音為--tsēe)
zit9ᴇ9(常合音為zᴇ9)
--tsi̍t-ēe(常合音為--tsēe)
Enatsu
【一喘仔】
zit8cuan9a9(又aɴ9或na9)
tsi̍t--tshuán-á(又--ánn或--ná)
zit9cuan9a9(又aɴ9或na9)
--tsi̍t--tshuán-á(又--ánn或--ná)
Enatsu
〖一出仔〗
-(zit8)cut9a9(又la9)
tsi̍t--tshut-á(又--ánn或--ná)
zit9cut9a9(又la9)
--tsi̍t-tshut-á(又--ánn或--ná)
Enatsu
〖一氣仔〗
-(zit8)kui9a9(又ia9)
tsi̍t--khuì-á(又iá)
zit9kui9a9(又ia9)
--tsi̍t-khuì-á(又iá)
Enatsu
〖一睏仔〗
-(zit8)kun9a9(又aɴ9或na9)
tsi̍t--khùn-á(又--ánn或--ná)
zit9kun9a9(又aɴ9或na9)
--tsi̍t-khùn-á(又--ánn或--ná)
Enatsu
【油水】
iu2zui3
iû-tsuí
iu2-6zui3
iû-tsuí
Enatsu
〖油潤〗
-(iu2)lun6
iû-lūn
iu2-6lun6
iû-lūn
Enatsu
【求孩兒仔】
giu2-6hai2-6zvi6a3(又ia3)
kiû-hâi-jī-á(又iá)
giu2-6hai2-5zvi2-6a3(又ia3)
kiû-hâi-jî-á(又iá)
Chung
【灑】
sa6
sā
sa5
sà
Chung
據《東山縣志》(p723)、中嶋幹起《閩語東山島方言基礎語彙集》(p59)修訂。
【灑疕】
sa6-5pi3
sā-phí
sa5-3pi3
sà-phí
Chung
據《東山縣志》(p723)、中嶋幹起《閩語東山島方言基礎語彙集》(p59)修訂。
【搭灑】
dah7-3sa6
tah-sā
dah7-3sa5
tah-sà
Chung
〖分碗箸〗
bun6-5uaɴ3-1di6
pūn-uánn-tī
bun1-6uaɴ3-1di6
pun-uánn-tī
Chung
〖分竈君公〗
bun6-5zao5-3gun1-6gong1
pūn-tsàu-kun-kong
bun1-6zao5-3gun1-6gong1
pun-tsàu-kun-kong
Chung
〖地牛過肩〗
de6gvu2gue5geng1
tē-gû-kuè-keng
de6-5gvu2gue5-3geng1
tē-gû-kuè-keng
幻羽
〖地牛換肩〗
de6gvu2uaɴ2-6geng1
tē-gû-uânn-keng
de6-5gvu2uaɴ6-5geng1
tē-gû-uānn-keng
幻羽
〖歹躄甲愛吼〗
bvai3-1pih7gah7-3ai3-1hao3
bái-phih-kah-ái-háu
bvai3-1pih7gah7-3ai5-3hao3
bái-phih-kah-ài-háu
Chung
【下後日】
ᴇ6-5ao6-5zvit9
ēe-āu--ji̍t
ᴇ6-5ao6zvit9
ēe-āu--ji̍t
Chung
【刀仔(囝)】
do1-6a3(-1giaɴ6)
to-á(-kiānn)
do1-6a3(-1giaɴ3)
to-á(-kiánn)
Chung
【多無(哩)】
do1-6bvo2(-6li3-1)
to-bô(-lí)
do1-6-5bvo2(-6li3-1)
to-bô(-lí)
Chung
【鉸刀剪】
ga1-6do1zian3
ka-to-tsián
ga1-6do1-6zian3
ka-to-tsián
Chung
【橫刀直破】
huaɴ2-6do1-6dit8-5pua5
huânn-to-ti̍t-phuà
huaɴ2-6do1dit8-5pua5
huânn-to-ti̍t-phuà
Chung
【屎做米糕吞】
sai3-1zoh7-3bvi3-1go1-6tun1
sái-tsoh-bí-ko-thun
sai3zoh7-3bvi3-1go1-6tun1
sái-tsoh-bí-ko-thun
Chung
【光玳】
gong2-6dai6
kông-tāi
gong1-6dai6
kong-tāi
Enatsu
〖雄死死〗
hiong1-6si3-1si3
hiong-sí-sí
hiong2-6si3-1si3
hiông-sí-sí
Chung
〖家長序大〗
gᴇ1-6dioɴ3-1si6-5dua1
kee-tiónn-sī-tua
gᴇ1-6dioɴ3-1si6-5dua6
kee-tiónn-sī-tuā
Chung
【隔外月】
gᴇh7-3gva6-5gvueh8
keeh-gā-gue̍h
gᴇh7-3gvua6-5gvueh8
keeh-guā-gue̍h
Chung
【橫柴攑入竈】
huaɴ2-6ca2-6gvia2-6zvip8-5zao5
huânn-tshâ-giâ-ji̍p-tsàu
huaɴ2-6ca2gvia2-6zvip8-5zao5
huânn-tshâ-giâ-ji̍p-tsàu
Chung
【瞠】
tᴇɴ1
thenn
tᴇɴ2
thênn
Chung
參《廈英》(P547,P550)修正。
【瞠目】
tᴇɴ1-6bvak8
thenn-ba̍k
tᴇɴ2-6bvak8
thênn-ba̍k
Chung
參《廈英》(P547,P550)修正。
【瞠光】
tᴇɴ1-6guiɴ1
thenn-kuinn
tᴇɴ2-6guiɴ1
thênn-kuinn
Chung
參《廈英》(P547,P550)修正。
【出大盤】
cud7-1dua6-5buaɴ2 / cut7-1dua8-5buaɴ2
tshud-tua̍-puânn / tshut-tua̍-puânn
cut7-1dua6-5buaɴ2
tshut-tuā-puânn
Enatsu
一處在【拼盤】條。
【重感】
diong2-6gam3
tiông-kám
diong2-6-5gam3
tiông-kám
Chung
【取名】
ci5-3mia2
tshì-miâ
ci3-1mia2
tshí-miâ
Chung
在【表名】條。
〖閹牨〗
iam1-6gnag3
iam-knág
iam1-6gnag3
iam-káng
Chung
【漚熁】
ao5-3hiap8
àu-hia̍p
ao5-3hiap7
àu-hiap
Chung
【赤熁】
siah7-3hiap8
siah-hia̍p
siah7-3hiap7
siah-hiap
Chung